De media staan bol van de waarschuwingen voor rampen en calamiteiten. De strekking: bereid je voor op zaken als de uitval van het elektriciteitsnet, een overstroming als gevolg van extreme weersomstandigheden of – nog erger – een gewapend conflict tussen landen.
Zorg er daarom voor dat je in zo’n situatie minimaal 72 uur kunt overleven, adviseert de rijksoverheid. Dus: zorg voor een noodpakket met voldoende eten en drinken, een EHBO-kit, een radio op batterijen of zonne-energie en andere noodmiddelen. En die waarschuwing geldt niet alleen voor de mensen thuis, ook op het werk is het zaak om voorbereidingen te treffen.
Weerbaarheid, zowel bij burgers als bedrijven, is de overkoepelende term die we in dit verband regelmatig horen. Ook in Vakblad Veiligheid schrijven we hier met enige regelmaat over. Zo hadden we in februari een interview met Arjen Littooij, algemeen directeur van Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond, over weerbaarheid en de rol die bhv’ers kunnen spelen in geval van crises en rampspoed. Zijn boodschap: “Benut de kennis en capaciteiten van de honderdduizenden hulpverleners in Nederland.”
Een maand eerder lieten we ook Paul Gelton, programmadirecteur weerbaarheid bij het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid, aan het woord over weerbaarheid en maatschappelijke veerkracht. Gelton pleit ervoor om gebruik te maken van de kennis en vaardigheden van maatschappelijke netwerken daar waar het gaat om het weerbaar maken van burgers en bedrijven. Hij noemt in dat verband, net als Arjen Littooij, ook bhv’ers: “Bhv’ers hebben een sterk ontwikkeld gevoel voor hulpverlening, en zijn in staat om in een spannende situatie een stap naar voren te zetten en in actie te komen.”
Ook binnen NIBHV zelf zijn we aan de gang met het thema weerbaarheid. Zo vroegen we eerder dit jaar per enquête aan bedrijven en organisaties of zij voorbereid zijn op rampen en calamiteiten en zo ja, welke maatregelen zij hebben getroffen. De belangrijkste uitkomsten van dit onderzoek zijn te vinden in een recent gepubliceerd artikel in Vakblad Veiligheid
In mei komen we bovendien met een whitepaper met tips en adviezen. Met als belangrijkste tip: bereid je voor op rampspoed en ga vooral oefenen.
De mantra van NIBHV is: veiligheid op de werkvloer is boven alles een kwestie van risicobewustzijn, blijven leren en blijven oefenen. Juist dat oefenen is van groot belang. Een mooi voorbeeld van zo’n oefening was recentelijk op de Utrechtse Domtoren, een uitzonderlijke locatie. Teun Bonenkamp en Ferike Janse, beiden betrokken bij de bhv-organisatie in Utrecht, delen in het artikel ‘Oefenen met bhv’ers op hoog niveau in Utrecht’ hun inzichten en het belang van dit soort oefeningen.
En om af te sluiten met het belang van oefeningen: in het artikel ‘Waarom vlucht iemand niet als het brandalarm afgaat’ blijkt dat mensen vastzitten in bepaalde patronen en daarom het brandalarm negeren. Blijft er tijdens zo’n oefening dan iemand zitten in plaats van te vluchten, dan kun je hem of haar hierop aanspreken. En ook dat is bij uitstek een taak voor bhv’ers.