Welke maatregelen op het gebied van weerbaarheid staan op de agenda van bhv-organisaties? Wat zijn daarbij de uitdagingen en de verantwoordelijkheden van de bhv’er? Het zijn enkele vragen waarop een recente enquête van het NIBHV de antwoorden geeft.
De ontwikkelingen rond onder meer klimaatverandering, energietransitie en digitalisering stellen de Nederlandse samenleving voor grote uitdagingen. In het licht van alle onzekerheden en risico’s is het thema weerbaarheid actueler dan ooit. Maatschappelijke weerbaarheid betekent dat de samenleving in crisissituaties overeind blijft. Hiervoor is de inzet nodig van overheid en burgers, maar ook van ondernemingen en organisaties.
Op welke manier zijn bhv-organisaties in Nederland aan de slag met weerbaarheid? Om deze vraag te beantwoorden, heeft het NIBHV in februari en maart 2025 een online vragenlijst uitgezet in zijn netwerk. De onderzoeksresultaten laten zien dat bhv-organisaties zich bewust zijn van de actualiteit en urgentie van het thema weerbaarheid, en dat er verschillende maatregelen zijn genomen om voorbereid te zijn op calamiteiten. De respondenten signaleren daarnaast diverse uitdagingen.
Weerbaarheid is actueel thema
Volgens ongeveer een derde van de ruim zestig deelnemers aan het NIBHV-onderzoek, is weerbaarheid een actueel thema in de organisatie. Weerbaarheid wordt geassocieerd met de voorbereiding op onder meer cyberaanvallen (19 procent) en economische crises (11 procent). Daarnaast vinden veel respondenten dat weerbaarheid te maken heeft met een combinatie van – onverwachte – gebeurtenissen en incidenten.
Bijna 40 procent van de geënquêteerden schat het risico dat hun organisatie in 2025 wordt getroffen door een ernstige calamiteit of crisis als (zeer) groot in. Maatregelen op het gebied van cybersecurity en een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) zijn de meest genoemde acties om risico’s te vermijden. Daarnaast hebben bhv-organisaties het thema weerbaarheid verwerkt in een noodplan (aldus bijna de helft van de respondenten) en in trainingen en simulaties (volgens ongeveer een derde van de ondervraagden).
Meer kennis nodig en vaker trainen
Uit de NIBHV-enquête komen de interne expertise over weerbaarheid en de tijd voor trainingen en oefeningen naar voren als de twee belangrijkste aandachtspunten. 42 procent van de ondervraagden zegt bovendien dat medewerkers niet goed weten hoe zij moeten handelen als zich een calamiteit voordoet. Bijna driekwart vindt dat het weerbaar zijn van een organisatie – deels – een verantwoordelijkheid is van de bhv.
Weerbaarheid staat al op de agenda
Het thema weerbaarheid staat al nadrukkelijk op de agenda van onder meer het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV), de Rijksuniversiteit Groningen, ondernemersorganisatie VNO-NCW en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
NIPV-programmadirecteur Paul Gelton constateerde eerder dit jaar in een artikel in Vakblad Veiligheid dat taken en verantwoordelijkheden van bhv-organisaties op het gebied van weerbaarheid en veerkracht nog niet zijn uitgekristalliseerd.
NIBHV-directeur Koos Pulleman zegt hierover: “Het NIBHV is in gesprek met verschillende stakeholders om samen te zoeken naar een optimale samenwerking en aanpak om vanuit de bhv bij te dragen aan de weerbaarheid van organisaties. De onderzoeksresultaten van de enquête geven daarvoor extra input.”