Binnen Hogeschool Inholland, met duizenden studenten en zo’n veertien gebouwen en diverse andere onderwijslocaties in de Randstad, neemt integrale veiligheid een belangrijke plek in. Binnen het totale integrale veiligheidsbeleid vormt de bedrijfshulpverlening een essentiële schakel.
Ruim 25.000 studenten, verdeeld over in totaal acht steden in Noord- en Zuid-Holland: Hogeschool Inholland is een van de grotere onderwijsinstellingen van ons land. Als manager Integrale Veiligheid ondersteunt Timo Stortenbeker het College van Bestuur en de directeuren van Inholland bij strategische en tactische veiligheidsvraagstukken.
Afspiegeling van de maatschappij
En veiligheidsvraagstukken, díe zijn er volop, schetst Stortenbeker. “Een hogeschool als de onze is een afspiegeling van de maatschappij, met alle veiligheidsissues die daarbij horen. Dat zie je om te beginnen terug in de diversiteit van ons onderwijsprogramma. We hebben stralingsbronnen en rakettechnologie in huis, onze studenten werken met gevaarlijke stoffen en allerlei bijzondere machines, we hebben te maken met sportgerelateerde risico’s… En dat is nog maar een greep van alle onderwijsactiviteiten waarbinnen veiligheidsvraagstukken een rol spelen.”
Daarnaast krijgt een hogeschool te maken met wat Stortenbeker ‘grootstedelijke problematiek’ noemt. “Geweld en bedreigingen tussen leerlingen en soms ook richting medewerkers, drugsgebruik, radicalisering: ook met dit soort issues krijgen we helaas soms te maken. Het vak van integrale veiligheid is in elk geval erg divers en dat maakt het werk bij Inholland enorm dynamisch en uitdagend.”
Belangrijke rol voor preventie
Preventie neemt een belangrijke rol in bij het beteugelen van de risico’s, schetst Stortenbeker. “Aan de voorkant organiseren we, dicht op de onderwijspraktijk, deskundige ondersteuning. Preventiemedewerkers positioneren we dichtbij de plekken waar de voornaamste risico’s te vinden zijn: binnen de labs, de werkplaatsen en – in bredere zin – binnen het praktijkonderwijs. Zij helpen medewerkers en studenten om zorgvuldige keuzes te maken en zorgen bijvoorbeeld ook voor actuele veiligheidsinstructiekaarten.”
Dat wil volgens Stortenbeker niet zeggen dat er niet af en toe toch nog wat misgaat. “Zo hadden we recent een incident waarbij enkele studenten een allergische reactie kregen door een te grote blootstelling aan harsdampen. Ook breekt er in een labsetting wel eens een buisje of een erlenmeyer, wat dan bijvoorbeeld zorgt voor snijwondjes.”
Bedrijfshulpverlening: essentiële schakel
Binnen het totale integrale veiligheidsbeleid vormt de bedrijfshulpverlening een relatief kleine, maar essentiële schakel, schetst Stortenbeker. “Áls er iets misgaat, willen we de zekerheid hebben dat er snel en adequaat wordt ingegrepen. De uitdaging schuilt daarbij vooral in het grote aantal locaties. In geografische zin zitten we binnen de Randstad verspreid over meerdere steden en panden, waarbij elke locatie ook nog vaak specifieke opleidingen herbergt. Zo zit ons labonderwijs geclusterd in Amsterdam en in Delft, bevinden onze werkplaatsen zich met name in Alkmaar, en hebben we in Rotterdam juist helemaal geen labonderwijs of werkplaatsen. Om op elk van die specifieke profielen zo goed mogelijk te kunnen inspelen, hebben we per locatie een decentrale bedrijfshulpverleningsorganisatie ingericht die door een eigen veiligheidscoördinator in stand wordt gehouden.”
Bezetting op peil houden
De bhv-beleidskaders worden centraal vastgesteld, waarna de concrete inrichting van de bhv-organisatie decentraal plaatsvindt. Ook de werving van nieuwe bedrijfshulpverleners vindt decentraal plaats, aldus Stortenbeker. “We hebben te maken met redelijk wat verloop, waardoor we aan de voorkant voortdurend moeten zorgen voor nieuwe aanwas zodat we de bezetting te allen tijde op peil kunnen houden. Tijdens de lesuren is die bezetting doorgaans geen groot probleem; onze docenten zijn zich heel bewust van de specifieke risico’s die bij hun vak komen kijken en nemen daar ook hun verantwoordelijkheid in door zich aan te melden als bhv’er.”
“De uitdaging schuilt met name in de avonduren. Onze locaties kennen lange openingstijden, van ’s ochtends half acht tot ’s avonds half elf. Vooral ’s avonds is het soms lastig om de bezetting op peil te houden ten opzicht van het aantal mensen dat dan aanwezig is. Met name ploegleiders zijn op die momenten dun gezaaid. Niet voor niets bekijken we momenteel of we kunnen samenwerken met externe veiligheidspartners – zoals de beveiligingsbedrijven waarmee we werken – om de bezetting ook in die avonduren te borgen.”
Deeltijdstudenten inzetten als deeltijd-bhv’er
Daarnaast speelt Inholland met de gedachte om ook studenten nauwer bij de bhv te betrekken. Stortenbeker: “Dan doel ik specifiek op de omvangrijke groep deeltijdstudenten; mensen die overdag vaak al werken en die in hun eigen organisatie wellicht al actief zijn als bhv’er. Het zou zeker interessant zijn om te verkennen of we deze mensen wellicht kunnen interesseren in een functie als deeltijd-bhv’er, met name in die vaak toch wat onderbezette avonduren. Op dit moment onderzoeken we eerst of dit juridisch mogelijk is, maar het zou mooi zijn als we hun kennis en ervaring kunnen benutten.”
Trainen op locatie
De opleiding en training van bhv’ers wordt bij Inholland centraal geregeld, vertelt Stortenbeker. “De trainingen – door een NIBHV-gecertificeerde opleider – vinden wel zoveel mogelijk op de afzonderlijke locaties plaats. Op die manier maken we het de bhv’ers zo gemakkelijk mogelijk, binnen ieders drukke agenda. Bovendien biedt zo’n opleiding op locatie de mogelijkheid om te oefenen met locatiespecifieke scenario’s, zo dicht mogelijk op de actuele praktijk.”
Stortenbeker hoort soms van mensen die al jaren bhv’er zijn, dat ze de jaarlijkse cyclus van herhalen en oefenen beu zijn. “Bhv’ers die dat willen, bieden we daarom ook de mogelijkheid om juist op locatie bij een opleider hun herhalingscursus te doen. Zo’n uitstapje naar een externe locatie, waarbij je in een gesimuleerde setting je oefeningen kunt doen, voelt dan net wat spannender. Door op die manier voldoende variatie te bieden, houden we onze bhv’ers gemotiveerd.”
Motivatie
Ook persoonlijke aandacht speelt volgens Stortenbeker een grote rol bij het op peil houden van de motivatie en bij het zoveel mogelijk beperken van het verloop. “We spreken geregeld onze waardering uit voor de bhv. Zo besteden we altijd uitgebreid aandacht aan onze bedrijfshulpverleners tijdens de Dag van de bhv, dan zetten we ze echt even in het zonnetje. Ook ontvangen ze dan altijd een kleine attentie; een thermoskan bijvoorbeeld, of een mini-ehbo-pakket. In de praktijk blijkt dat een goede manier om onze waardering uit te spreken voor het belangrijke werk van de bhv, naast de maandelijkse vergoeding die onze bhv’ers ook ontvangen.”
Actief betrekken
Communicatie is een ander belangrijk punt, vervolgt Stortenbeker. “We betrekken onze bhv’ers actief bij alle ontwikkelingen op veiligheidsvlak en houden hen regelmatig op de hoogte van alles wat er binnen Inholland speelt. Maar ook rondom oefeningen zorgen we altijd dat elke bhv’er gehoord wordt. Waar liggen de uitdagingen? Wat kan er nog verbeteren? En: hoe gaan we dat als team doen? Door samen actief het gesprek aan te gaan over verbeterpunten en oplossingen, ontstaat er vanzelf een teamgevoel.”
Studenten blijven kuddevolk
Oefenen met ontruimen in een door honderden, voornamelijk jonge mensen bevolkt pand brengt ook specifieke uitdagingen met zich mee. Stortenbeker, lachend: “Studenten blijven toch kuddevolk hè, die het liefst dezelfde weg naar buiten nemen als dat ze binnengekomen zijn. En er zitten altijd wel een paar dwarsliggers tussen die überhaupt weigeren om naar buiten te gaan – studenten én medewerkers. Dan krijg je wel eens een grote mond. Vergeet niet dat de jongste studenten een jaar of zeventien zijn, die zitten nog middenin de puberteit. Maar goed, uiteindelijk krijgen we ze toch altijd wel op de juiste manier naar buiten.”
“Dankzij onze integrale benadering, waarbij we preventief én reactief optreden om de risico’s binnen de veiligheidsketen zoveel mogelijk te beperken, lukt het ons goed om de studenten en medewerkers op de diverse onderwijslocaties van Inholland zo veilig mogelijk te houden. En dat is waar het uiteindelijk om draait.” JP//
