Giftige lasdampen, explosieve stofconcentraties en bijtende schoonmaakmiddelen. Dat je moet oppassen met dit soort gevaarlijke stoffen is wel duidelijk. Maar wist je dat je ook flink ziek kunt worden van bijvoorbeeld houtstof of organisch materiaal? De effecten van langdurige blootstelling aan dit soort stoffen zijn niet zo acuut en daardoor ook minder bekend. Helaas gebeurt nog steeds regelmatig dat gepassioneerde werknemers hun vak moeten verlaten, bijvoorbeeld doordat ze zware astma ontwikkelen als gevolg van langdurige blootstelling aan stoffen.
Stofzuigerzak
In de afgelopen twee jaar besteedde het Nederlands Focal Point (voor veiligheid en gezondheid op het werk) aandacht aan het werken met gevaarlijke stoffen door onder andere het publiceren van goede praktijken. Zo liet een aardappelboer uit Groningen zien dat ook klein mkb in staat is om effectieve maatregelen te nemen om werknemers te beschermen. Het stof dat vrijkomt, gewoon aarde die aan de aardappels blijft kleven, kan de longen verstoppen. Vergelijk het met een stofzuigerzak die in de loop van de tijd vol raakt. Alleen kun je hem niet vervangen. In samenwerking met brancheorganisatie Stigas werd een inventarisatie gemaakt en een plan met maatregelen opgesteld volgens de STOP-strategie (Substitutie, Technische maatregelen, Organisatorische maatregelen en pas als laatste maatregel de inzet van Persoonlijke beschermingsmiddelen). Door stap voor stap aanpassingen door te voeren, zorgt deze ondernemer voor een gezonde werkplek. Terecht dan ook dat hij zowel op nationaal als Europees niveau is beloond met een prijs.
Over je nek?
Om veilig en gezond te kunnen werken met [gevaarlijke] stoffen is het essentieel om te weten welke stoffen er in het bedrijf voorkomen. Daarbij is interne samenwerking tussen onder andere de preventiemedewerker, de bhv-organisatie en inkoop essentieel. Specialistische hulp van bijvoorbeeld een arbeidshygiënist kan hierbij veel toevoegen. Probeer waar mogelijk [gevaarlijke] stoffen te vervangen door minder schadelijke alternatieven. En zorg dat zowel werknemers als bhv’ers goed op de hoogte zijn van de stoffen waarmee ze in aanraking kunnen komen, en hoe ze hier op de juiste manier mee omgaan. Bij het verlenen van eerste hulp na een incident is het van groot, zo niet levensbelang, om te weten hoe er gehandeld moet worden om verdere schade te beperken. Zo lijkt het logisch om iemand die een gevaarlijke stof heeft ingeslikt te laten overgeven, maar in bepaalde gevallen berokkent dit alleen maar meer schade aan de slokdarm. Weet dus waar je mee werkt, neem maatregelen en zorg dat iedereen goed geïnformeerd is.
Deze gastcolumn is oorspronkelijk gepubliceerd in Veiligheid 79, vierde kwartaal 2019
