Blog #7: Eindejaars

Tijdens het schrijven van deze eindejaarscolumn staat de wereld in brand. De situatie in het Midden Oosten is sinds de terreuraanslagen van Hamas en de daarop volgende reactie van Israël totaal ontspoord. En de oorlog tussen Rusland en Oekraïne duurt inmiddels al bijna 2 jaar en het einde is nog niet in zicht. Voeg daarbij een existentiële dreiging zoals de klimaatcrisis of de uitdagingen van de energietransitie en het belang van de in november gehouden Tweede Kamerverkiezingen is overduidelijk.

In de campagne en de vele debatten in de aanloop naar die verkiezingen waren bestaanszekerheid en migratie belangrijke onderwerpen. En natuurlijk de vragen wie met wie een kabinet zou willen vormen en of Pieter Omtzigt wel of geen premier wilde worden? Maar een onderwerp als veiligheid kwam ondanks de onzekere internationale situatie niet of nauwelijks ter sprake. In de verkiezingsprogramma’s van de verschillende partijen – eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik die niet allemaal heb gelezen – kwam het begrip veiligheid wel aan de orde, maar dan vooral in de context van voedselveiligheid, verkeersveiligheid, waterveiligheid, cyberveiligheid en schijnveiligheid.

Voor arbeidsveiligheid hadden de meeste partijen echter bijna geen aandacht in hun programma’s, zo bleek uit onderzoek van de Nederlandse Vereniging voor Veiligheidskunde (NVVK). De beroepsorganisatie stelde fijntjes vast dat “urgentie ontbreekt bij álle politieke partijen om het hoofd te bieden aan de onrustbarende statistieken van de Arbeidsinspectie en de Algemene Rekenkamer over beroepsongevallen.” Die statistieken tonen inderdaad aan dat ondanks alle inspanningen in de afgelopen jaren het nog steeds onveilig is op de werkvloer. Ter illustratie enkele cijfers: jaarlijks zijn 200.000 werknemers slachtoffer van een fysiek arbeidsongeval, de Arbeidsinspectie ontvangt zo’n 60.000 meldingen per jaar, en 45.000 mensen melden zich door een arbeidsongeval op de spoedeisende hulp (rapport Algemene Rekenkamer, oktober 2023).

Dat zijn harde cijfers, maar wellicht gloort er hoop. Eind oktober stuurde minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid namelijk de Arbovisie 2040 naar de Tweede Kamer. Daarin is te lezen dat het demissionaire kabinet vindt dat alle werkenden in Nederland het recht hebben om gezond en veilig te werken. Tja, laat ik het belang daarvan nu al jaren in mijn columns bepleiten… Verder schrijft de minister dat niemand meer mag overlijden door slechte arbeidsomstandigheden en dat wordt ingezet op ‘zero death’ in 2040. Een nobel streven, maar voordat het zover is leert een cynische rekensom op basis van recente cijfers van de Arbeidsinspectie dat in de komende 16 jaar dus nog wel bijna 1.000 mensen als gevolg van een arbeidsongeval komen te overlijden en 64.000 aan de gevolgen van ongezond werk.

Maar genoeg gesomberd. Het is immers een goede traditie om in december even terug te blikken op de mooie dingen in het voorbije jaar. En dan zie ik dat we vanuit NIBHV in 2023 weer flinke stappen hebben gezet in de digitalisering van onze interne processen en in de verdere ontwikkeling van onze e-learning opleidingen. Het meest recente voorbeeld daarvan is de maatwerk bhv e-learning, een benadering die volledig is afgestemd op jouw branche of organisatie. Met trots kijk ik ook naar de doorvertaling van de onderzoeksresultaten over onder andere rookverspreiding en de energietransitie naar de bhv-praktijk, waarmee wij bhv’ers helpen om nog beter voorbereid te zijn op mogelijke incidenten. Dat alles hebben we kunnen realiseren dankzij onze kennispartners (Nederlands Instituut Publieke Veiligheid, Het Rode Kruis, Het Oranje Kruis, de Nederlandse Reanimatie Raad en de Brandwondenstichting), alle opleiders en instructeurs, en last but not least de collega’s van NIBHV!

Aan het einde van deze column wil ik ten slotte voorzichtig vooruitkijken naar 2024. En nee, spectaculaire vergezichten heb ik je daarvoor niet te bieden. Wel spreek ik uiteraard de hoop uit dat de internationale situatie op korte termijn zal verbeteren. Verder ben ik vooral benieuwd welke coalitie er op basis van de verrassende verkiezingsuitslag zal worden gevormd en of het nieuwe kabinet het thema arbeidsveiligheid de komende jaren de aandacht zal geven die het verdient. Vanuit NIBHV houden we in het nieuwe jaar de focus op digitalisering en volgen we uiteraard grote maatschappelijke veranderingen zoals de vergrijzing en de energietransitie op de voet, zodat we hieraan goede invulling kunnen geven in onze toekomstige lesstof en adviezen.

Ik wens iedereen fijne feestdagen en een veilig 2024!