Trots zijn ze bij DOC Volac Nutrition in Hoogeveen, op het behalen van het NIBHV Keurmerk. De fabrikant van voedingssupplementen op eiwitbasis is een van de eerste productiebedrijven die het keurmerk heeft ontvangen. Algemeen directeur Marcel Boon en manager Safety Health & Environment (SHE) Harry Lautenbach zien het als een integrale waarborg voor veiligheid en kwaliteit binnen het bedrijf.
DOC Volac Nutrition op het Hoogeveense industrieterrein Buitenvaart is te beschouwen als een bedrijfsverzamelcomplex in de foodbranche. Drie entiteiten onder de vlag van één moederbedrijf op één terrein: de kaasfabriek van DOC, verkooporganisatie Volac, en DVNutrition dat jaarlijks 70.000 ton wei (een restproduct van de kaasproductie) verwerkt tot hoogwaardige grondstoffen voor de fabricage van voedingssupplementen.
Eiwitten als afvalstof die een tweede leven krijgen ter bevordering van gezondheid en conditie. Een proces dat zich voltrekt in een op een raffinaderij gelijkende procesinstallatie, met silo’s, tanks, heel veel leidingwerk en indamp- en filtersystemen, waarin eiwitten uit de wei uiteindelijk tot poeder worden geformeerd. In die vorm wordt het verpakt en getransporteerd naar fabrikanten in binnen- en buitenland. De 110.000 liter water per uur die overblijft, wordt deels hergebruikt in het proces van DVNutrition, de rest gaat terug naar buurman DOC voor de kaasproductie. Duurzaamheid is een van de speerpunten van het bedrijf.
Stofexplosie maatgevend risico
Bij DVNutrition wordt in volcontinudienst gewerkt. Het bedrijf telt 67 medewerkers en dagelijks zijn gemiddeld 30 mensen actief, verdeeld over verschillende shifts. Het productieproces brengt een aantal risico’s met zich mee voor de werkvloer. Zo wordt er gewerkt met hoge druk, hoge temperaturen en stoom, in de procesinstallaties zijn grote hoogteverschillen, er zijn bewegende onderdelen, er zijn gevaarlijke stoffen aanwezig voor koeling en reiniging. En niet onbelangrijk, in het installatiedeel waar de poedervormige eindproducten worden verwerkt is stofexplosie het maatgevende risico. “Daar hebben we de installatie technisch goed tegen beveiligd, met Atex-gecertificeerde componenten, explosieonderdrukkers en een blussysteem legt SHE-specialist Harry Lautenbach uit. “De explosieonderdrukkers zijn in staat om de drukgolf van een stofexplosie te dempen op het moment dat hij ontstaat, waardoor de effecten voor de installatie minimaal zijn en aanwezige personen geen gevaar lopen. Maar in een omgeving die stofexplosiegevoelig is, komt het daarnaast ook aan op een sterk veiligheidsbewustzijn en strenge werkprotocollen. Met name als met open vuur wordt gewerkt bij de installaties, zoals bij laswerkzaamheden.”
Nulmeting als start
Dat DVNutrition het NIBHV Keurmerk heeft ontvangen, is tamelijk bijzonder. Het keurmerk wordt normaliter vooral toegekend aan opleiders en trainingscentra. Het Hoogeveense bedrijf is pas het tweede productiebedrijf dat het keurmerk kreeg. Het is een kwaliteitsmaatstaf voor een bedrijf dat de afgelopen drie jaar flink heeft geïnvesteerd in zijn safetybeleid en de bhv-organisatie.
Lautenbach: “We zijn begin 2017 gestart met een nulmeting naar de stand van zaken op veiligheidsgebied. De technische aspecten van proces- en arbeidsveiligheid waren op orde en er was ook een bhv-organisatie. Maar wij vonden meer structuur, planmatig werken aan veiligheidsbewustzijn en training, en kwaliteitsborging via een toonaangevend keurmerk wenselijk. Daarvoor hebben we een plan van aanpak gemaakt, waarna we in de uitvoering met NIBHV in zee zijn gegaan. Al onze operators en monteurs, maar ook bhv’ers en leidinggevenden zijn bijgeschoold op het gebied van VCA en VCA VOL. Ook de bhv-trainingen zijn geactualiseerd.”
Eigen awarenessprogramma
Een belangrijke schakel in de veiligheidsupgrade binnen het bedrijf was het opzetten van een eigen awarenessprogramma voor alle medewerkers. Een essentiële stap om het personeel te doordringen van het belang van de beginselen van veilig werken, vindt algemeen directeur Marcel Boon. “Veiligheid wordt voor 90 procent bepaald door menselijk gedrag en daarom zetten we in ons veiligheidsbeleid sterk in op dat thema. De kernboodschap van het awarenessprogramma is dat als je als bedrijf met kennis en vakmanschap een mooi product wil maken dat ook nog bijdraagt aan de gezondheid van burgers, dat alleen mogelijk is als je goed voor jezelf en voor elkaar zorgt. Concreet: samen een veilige, gezonde en schone werkomgeving creëren, elkaar scherp houden op veilige werksituaties, correct gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen, en onveilige situaties melden. Veiligheid is voor ons geen verplicht nummer om aan de wet- en regelgeving te voldoen, maar een integrale voorwaarde voor een prettige en veilige werkomgeving en een ongestoord productieproces. Zonder veiligheid geen productie; het is onze ‘license to operate’.”
Synergie van veiligheid, kwaliteit en milieu
Boon wijst op het belang van de synergie van veiligheid, kwaliteit en milieu in één integrale portefeuille; het een versterkt het ander en daarom zijn de drie taakvelden niet los van elkaar te zien. “Een voorbeeld: schone machines en schone werkruimten zijn in het belang van de kwaliteit van ons product, maar ze bevorderen ook de veiligheid. Stof en rommel vergroten het risico van brand en ongelukken. Veiligheid, kwaliteit en milieu zijn de basis voor een introductiemap die we voor alle medewerkers hebben gemaakt en voor de periodieke awarenesstraining. Zo blijft iedereen scherp op het leveren van hoge kwaliteit in een veilige werkomgeving met een minimale belasting voor de eigen medewerkers en de omgeving. Elke drie jaar is er een herhalingstraining, waarna we evalueren waar we staan en of de training aanpassing behoeft.”
De inspanningen van drie jaar awarenessprogramma werpen hun vruchten af, signaleert Lautenbach. Hij ziet bij medewerkers een groeiend collectief verantwoordelijkheidsgevoel en een sterke toename in de melding van gevaarlijke situaties. “De medewerkers hebben zich het continu meedenken over veilig werken eigen gemaakt. Dat zien we ook terug aan het feit dat we al meer dan een jaar geen verzuimongevallen hebben geregistreerd. We zijn best trots op dat resultaat.”
Bhv-organisatie in ontwikkeling
De bhv-organisatie van DVNutrition heeft wat bijzondere trekjes. Om te beginnen door het percentage bhv’ers in het bedrijf; alle operators die in het proces werkzaam zijn, zijn bhv-opgeleid. Dat is volgens Lautenbach, die ook Hoofd bhv is, nodig omdat de productieploegen in de fabriek slechts uit vier operators bestaan. “Door iedereen op te leiden is bhv-kennis op de werkvloer altijd gegarandeerd”, verklaart Lautenbach. “We hebben in beginsel een standaard bhv-organisatie, met als primaire taken eerste hulp en ontruiming. Maar wel met een pluspakket, vanwege de aard van de productieprocessen. Zo krijgen de bhv’ers extra kennis mee over gevaarlijke stoffen. We zitten qua hoeveelheden gevaarlijke stoffen net onder de Brzo-drempel en hebben ook geen bedrijfsbrandweeraanwijzing, maar onze bhv’ers moeten wel weten wat hun handelingsperspectief is bij een chemisch incident in de fabriek.” Een redding uitvoeren in een ruimte met gelekte gevaarlijke stoffen kan de bhv van DVNutrition in principe met de standaarduitrusting behappen. De stoffen die in het productieproces worden gebruikt zijn niet van dien aard dat bescherming van een gas- of chemicaliënpak nodig is. Lautenbach: “Bovendien zit de brandweer vlakbij; die voeren de taak incidentbestrijding gevaarlijke stoffen op ons terrein uit, waarbij wij dan met de bhv-organisatie ondersteunen met specifieke proceskennis.”
Hoewel de drie bedrijfsonderdelen DOC, Volac en DVNutrition op één terrein zitten en voor hun processen sterk van elkaar afhankelijk zijn, is nu nog sprake van gescheiden bhv-organisaties. Zij werken tijdens incidenten wel goed samen om gezamenlijk het probleem op het terrein aan te pakken. Lautenbach voorziet dat de organisaties in de toekomst nog meer zullen gaan samenwerken of deels zelfs zullen integreren. “Voorlopig richten we ons nog op de interne doorontwikkeling van onze eigen bhv-organisatie, maar ik sluit niet uit dat we in de toekomst meer samen gaan doen, om mensen en middelen zo effectief mogelijk in te zetten.” RJ//
Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd in Veiligheid 77, tweede kwartaal 2019
