‘Synergie’ is een woord dat frequent ter sprake komt in het gesprek met Riemert Moleman, directeur van STC-KNRM. Het optimaal benutten van elkaars kennis en kunde en het delen van faciliteiten voor opleiden en trainen was sinds 2010 de drijfveer voor diverse partners om aansluiting te zoeken bij het centrum voor maritieme veiligheidsopleidingen en trainingen. “In die periode zocht ook de KNRM naar een nieuwe trainingslocatie om reddingbootbemanningen te trainen voor hun werk op zee. Een optie was zelf zo’n voorziening op te zetten in IJmuiden, maar omdat er in Heijplaat al een trainingscentrum met goede faciliteiten voor maritieme veiligheidstrainingen was, besloten we een partnerschap te sluiten onder de naam STC-KNRM. Sindsdien zijn STC (Scheepvaart en Transport College) en KNRM (De Koninklijke Nederlandse Reddings Maatschappij) beiden voor 50 procent aandeelhouder in het centrum.”
Groeiende keten
Oorspronkelijk lag de focus van STC-KNRM vooral op veiligheidstrainingen voor de offshore en de maritieme sector. Zoals de basis safety trainingen voor zeevarenden en personeel van booreilanden en trainingen voor bemanningen van reddingboten. Naast het buitenwater van de Heysehaven is een indoor oefenzwembad voor reddingssimulaties onder gecontroleerde omstandigheden beschikbaar. Daar kunnen met golfslag en windgeneratoren reële maritieme (nood)situaties worden nagebootst, bijvoorbeeld training in zelfredding bij de crash van een helikopter op zee. Verder zijn er voorzieningen voor trainingen brandbestrijding, onder andere aan boord van schepen.
De afgelopen jaren vestigden zich naast STC-KNRM en STC Training en Consultancy meer partners op het terrein. In 2018 bekrachtigde het Havenbedrijf Rotterdam de samenwerking door twee oefenschepen voor safety trainingen ten behoeve van zijn eigen nautische medewerkers permanent toe te voegen aan de reeds bestaande objecten.
In datzelfde jaar startte trainings- en adviesbureau Artemas een vestiging op het terrein. Artemas verzorgt advisering en training op het gebied van crisismanagement, veiligheidscultuur en veiligheidsbewustzijn. In 2019 bracht ook de Gezamenlijke Brandweer Rotterdam, de publiek-private brandweerorganisatie voor het haven- en industriegebied, zijn opleidings- en trainingsactiviteiten onder op het terrein. Zo groeide het netwerk van STC-KNRM gestaag en werden ook de technische en facilitaire voorzieningen stap voor stap uitgebreid. Onder andere met een oefenlocaties voor brandweer- en bhv-trainingen en een oefentoren voor veilig werken op hoogte in de windsector. Laatstgenoemd object wordt intensief gebruikt door Ascent, specialist in veilig werken op hoogte.
Overlapping klantgroepen
Moleman: “Naarmate het aantal samenwerkingspartners groeide, ontdekten we dat we elkaar qua klantengroepen in de haven, de industrie en de maritieme sector deels overlappen. Die bevinding was reden om gezamenlijk te zoeken naar meer synergie. In de uitvoering van trainingen hebben we die al gerealiseerd door gezamenlijk oefenfaciliteiten, materialen en uitrusting te delen en ook door het optimaal benutten van elkaars kennis en expertise. Zo maken we over en weer gebruik van elkaars instructeurs. Ervaren schipper-instructeurs van de KNRM trainen bijvoorbeeld personeel van overheidsdiensten in het veilig naderen en overstappen op schepen. En instructeurs van de Gezamenlijke Brandweer verzorgen niet alleen opleidingen en trainingen voor hun eigen brandweerteams, maar ook scheepsbrandbestrijdingscursussen voor rederijen. In die samenwerking groeien we als gebruikers van het trainingscentrum steeds verder naar elkaar toe. Zo kwamen we gezamenlijk op de vraag: hoe kunnen we de unieke verzameling safety kennis en -expertise in ons samenwerkingsverband nog beter inzetten ten behoeve van onze respectievelijke klantgroepen?”
“We hebben we ook het NIBHV-keurmerk voor trainingen op het gebied van bhv en eerste hulp”
Riemert Moleman, directeur van STC-KNRM
Eén loket
Die vraag mondde volgens Moleman uit in het plan om met één gezamenlijk loket te gaan werken voor alle opleidings-, trainings- en adviesvragen inzake safety in de Rotterdamse haven. De klantenkring van het STC-KNRM is als gevolg van de clustering van trainingsactiviteiten heel divers, van overheidsdiensten tot bedrijven in de offshore sector en scheepvaart, maar ook chemiebedrijven, olieterminals en diverse contractors. Al die bedrijven hebben hun eigen vragen en behoeften qua training en advies en daarbij wil het STC-KNRM expertisenetwerk de bedrijven maximaal ondersteunen. Moleman noemt als voorbeeld een scheepvaartbedrijf dat een training aanvroeg voor zijn crisismanagementteam, waarna in het voorbereidend gesprek duidelijk werd dat binnen het bedrijf ook een onderliggend vraagstuk van veiligheidscultuur en risicobewustzijn speelde.
“Dat zijn verschillende specialismen waarvoor we deskundigheid van de diverse trainingspartners in huis hebben”, vervolgt Moleman. “Het model dat we nu aan het ontwikkelen zijn, is dat alle vragen voor advies, opleiding en training bij één centraal loket terechtkomen. Vervolgens regelen wij achter de schermen dat die vraag bij de juiste uitvoeringspartner of combinatie van partners terechtkomt. Zo willen we bedrijven een totaaloplossing voor veiligheid bieden. Advisering, opleiding en training via één contactpunt, voor safety vraagstukken op het land en op het water. We merken dat bedrijven deze werkwijze al beginnen te ontdekken. Vanaf april gaan we het formaliseren via een herkenbaar centraal contactpunt. Eén gezamenlijke portal voor toegang tot onze diensten, terwijl we achter de schermen als uitvoerende organisaties zelfstandig blijven. Maar wel met maximale benutting van elkaars kunde en expertise, onder andere door instructeurs uit te wisselen. Daarmee bevorderen we de kwaliteit van de safety trainingen.”
Over kwaliteit gesproken, die moet voor de klanten wel aantoonbaar zijn in termen van normen en standaarden die in hun branches gelden. Veiligheid op zee en in de industrie is streng gereguleerd via certificeringsstelsels en de veelzijdigheid van STC-KNRM is daarom ook terug te zien in de accreditaties en keurmerken die het centrum voert. Moleman: “Cursisten voor opleidingen en veiligheidstrainingen komen vanuit de landgebonden industrie, de offshore sector en de maritieme sector. We moeten er als trainingscentrum dus voor zorgen dat onze trainingsprogramma’s, maar ook het terrein, de trainingsfaciliteiten en onze interne veiligheidsvoorschriften aan alle betreffende accreditatie-eisen voldoen. We zijn gecertificeerd volgens OPITO voor de offshore, IL&T certificeert onze STCW verplichte zeevaartopleidingen en GWO voor de windparkensector. Daarnaast hebben we ook het NIBHV Keurmerk voor trainingen op het gebied van bedrijfshulpverlening en eerste hulp.”
Multifunctioneel gebruik
Een rondgang over het terrein geeft een idee van hoe de functionele synergie in de praktijk uit de verf komt. De efficiency voor beheer en organisatie is maximaal, door multifunctioneel gebruik van oefengebouwen, oefenschepen, leslokalen, oefenvoorzieningen voor brandbestrijding en andere trainingsobjecten. Hetzelfde geldt voor facilitaire voorzieningen. In het zwembad dat voor offshore veiligheidstrainingen wordt gebruikt, traint ook het gespecialiseerde scheepsbrandbestrijdingsteam van de Gezamenlijke Brandweer Rotterdam.
Elders op het terrein kan het hoogtereddingsteam van diezelfde Gezamenlijke Brandweer terecht in de oefentoren waar ook de specialisten van de windindustrie worden getraind in veilig werken op hoogte.
De Gezamenlijke Brandweer is de jongste partner in het partnernetwerk van STC-KNRM. De brandweerorganisatie moest in 2019 weg van haar gehuurde terrein in Rozenburg, waar ook een deel van de opleidings- en trainingsfaciliteiten was gehuisvest. Met de voorzieningen van het STC-KNRM en de uitwisseling van kennis en expertise met de andere partners zijn ook de mogelijkheden voor de industriële brandbestrijdingsspecialisten in de haven vergroot. Een van de activiteiten van de Gezamenlijke Brandweer is het trainen van bedrijfshulpverleners van de bedrijven die lid zijn van het bedrijfsbrandweercollectief. Martin Ruytenberg, teamleider Vakbekwaam worden, verwoordt het belang van samenwerking en kennisdeling dat ook de andere partners bij STC-KNRM ervaren bij de uitvoering van hun trainingsactiviteiten: “De kern van wat we op dit terrein doen is vakmanschap en praktijkervaring. Bedrijfshulpverleners van onze ledenbedrijven worden getraind door instructeurs uit de operationele praktijk. Het belang daarvan is dat de mensen van de interne noodorganisatie die ons bij een incident moeten ondersteunen en begeleiden, dezelfde taal spreken als onze brandweerteams als ze elkaar treffen bij de poort. Dat bevordert de samenwerking.”
Onder de naam ‘Safety Port of Rotterdam’ gaat het trainingscollectief op Heijplaat een nieuwe fase in en nieuwe ambities voor de toekomst liggen alweer klaar. Binnenkort voert Moleman gesprekken met het safety trainingscentrum van de bedrijvencoöperatie Deltalinqs, om te zien of ook met die uitvoerder van safety trainingen in de Rotterdamse industrie en samenwerking kan worden opgebouwd. RJ//
Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd in Veiligheid 80, eerste kwartaal 2020
