Jaarlijks overlijden er 4.100 mensen door hun werk. Daarnaast kampen tienduizenden werknemers met fysieke en psychische klachten, zoals rugpijn of burn-out. Die aantallen moeten omlaag. Ik weet dat ondernemers ook gemotiveerd zijn dit voor elkaar te krijgen. Geen enkele ondernemer wil zijn mensen zien uitvallen, zeker niet door risico’s die te vermijden zijn.
Maar in de praktijk is dat voor met name kleine ondernemers vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Veel kleine ondernemers hebben nog geen risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Daarom helpen we hen risico’s – waaronder nieuwe risico’s zoals nu door het coronavirus – op de werkvloer tijdig en goed in kaart te krijgen en daar wat aan te doen. Op 21 september lanceerde ik daartoe een speciale, vernieuwde website die inzichtelijke informatie geeft over de RI&E en de wettelijke verplichting er een te hebben. Ook stelt de site een vernieuwd instrument beschikbaar aan kleine werkgevers die voor het eerst starten met een RI&E en niet terug kunnen vallen op een brancheorganisatie. Dit instrument helpt hen een RI&E op te stellen.
De boodschap achter de RI&E is simpel: voorkomen is beter dan genezen.
Met een RI&E kunnen werkgevers allereerst de arbeidsrisico’s op de werkvloer goed in kaart brengen. Ook minder zichtbare risico’s of risico’s die op de lange termijn tot gezondheidsschade leiden. De risico’s van werken met grote apparaten of scherpe objecten zijn meestal wel bekend. Maar geldt dat ook voor blootstelling aan gevaarlijke stoffen, werkdruk, veel beeldschermwerk en langdurig zitten of staan?
Een RI&E helpt werkgevers ook risico’s te beheersen en te voorkómen. Daarom hoort er een plan van aanpak bij. Het gaat er uiteindelijk om maatregelen te nemen om de risico’s te vermijden of te verminderen.
Doordat een RI&E regelmatig aangepast moet worden, blijven werkgevers én werknemers bovendien scherp. In de loop van de tijd kunnen nieuwe risico’s ontstaan of kunnen risico’s veranderen. Door de aanschaf van nieuwe apparatuur bijvoorbeeld of het veranderen van werkprocessen.
Of door nieuwe risico’s van buitenaf. Zoals het coronavirus. Dat zorgt voor nieuwe arbeidsrisico’s, die niet mogen ontbreken in de RI&E. Allereerst is er het besmettings- en verspreidingsgevaar op de werkvloer. Hoe voorkom je dat? Hoe zorg je toch voor een veilige werkomgeving als anderhalve meter afstand houden niet of nauwelijks mogelijk is, zoals aan productielijnen? Ook als thuiswerken mogelijk is, kleven daar arbeidsrisico’s aan waar een RI&E op in moet gaan. Hoe zorg je in een thuiswerksituatie voor een gezonde balans tussen werk en privé? Hoe richt je thuiswerkplekken arboproof in?
Maar met het beschikbaar stellen van hulp alleen zijn we er nog niet. Werkgevers moeten die ook weten te vinden. In de aanloop naar de lancering van de vernieuwde website is daarom op 14 september de communicatiecampagne ‘Route naar de RI&E’ van start gegaan. Hiermee wil het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid samen met verschillende betrokken organisaties de bekendheid van de RI&E onder werkgevers vergroten en hen wijzen op de beschikbare hulp. Het gezamenlijke belang van gezond en veilig werken is groot. Hoe meer bedrijven aan boord, hoe beter voor iedereen: werknemers, werkgevers én de samenleving als geheel.
Deze gastcolumn is oorspronkelijk gepubliceerd in Veiligheid 82/83, vierde kwartaal 2020
