In gebouwen met zelfredzame mensen wordt vaak aangenomen dat iedereen in staat is om zelfstandig te vluchten bij een noodsituatie, zoals een brand. Echter, er blijken veel misverstanden te bestaan over hoe mensen zich daadwerkelijk gedragen tijdens een brand en ontruiming. Bewustwording en training spelen een cruciale rol in het vergroten van de veiligheid van medewerkers en bezoekers in noodsituaties.
Onderschatting van het gevaar
Mensen blijken zich vaak minder bewust te zijn van de gevaren van brand en rook dan men zou verwachten. In veel gevallen doen mensen zelfs helemaal niets wanneer ze geconfronteerd worden met brand en rook. Ze blijven staan kijken, gaan door met hun activiteiten of worden juist aangetrokken door de nieuwsgierigheid om te zien wat er gebeurt. Dit gedrag kan levensgevaarlijk zijn.
Een ander probleem is dat mensen vaak het gevaar van brandsignalen zoals vlammen, rook en een brandlucht onderschatten. Ze hebben moeite met het inschatten van de snelheid waarmee een brand zich kan ontwikkelen en rook zich kan verspreiden. Veel mensen zijn zich er niet van bewust dat het inademen van rook zeer gevaarlijk is. Pas wanneer de situatie zeer gevaarlijk wordt en er fysieke pijn of ongemak optreedt, komen mensen in actie.
Paniek als laatste redmiddel
Paniek ontstaat meestal pas als de situatie zo dreigend is dat er nauwelijks nog overlevingskansen zijn. Gelukkig komt dit maar zelden voor, maar het benadrukt wel het belang van bewustwording en voorbereiding.
Belang van bhv’ers
Zelfs bedrijfshulpverleners (bhv’ers) kunnen moeite hebben met het interpreteren van onduidelijke signalen en het inschatten van de ernst van de situatie. Daarom is het van groot belang dat bhv’ers inzicht hebben in de ontwikkeling van brand en rook, evenals in de omvang van de direct bedreigde en potentieel bedreigde gebieden. Indicatoren bij brand en rook kunnen hierbij waardevolle hulpmiddelen zijn.
Kennis bij medewerkers
Het vergroten van bewustwording begint met kennis. Medewerkers moeten op de hoogte zijn van brandveiligheidsvoorzieningen, vluchtroutes en ontruimingsprocedures. Als deze kennis ontbreekt, kunnen mensen in noodsituaties in de problemen komen. Voorlichting en training zijn daarom essentieel. Werknemers moeten weten wie de bhv’ers zijn, wat hun taken zijn bij een ontruiming, hoe ze een incident moeten melden en hoe de bhv wordt gealarmeerd. Afspraken over de bevoegdheden en taken van de bhv moeten duidelijk zijn en door iedereen binnen het bedrijf worden nageleefd.
Oktober: Maand van Ontruimen
Het Nederlands Instituut voor Bedrijfshulpverlening (NIBHV) heeft oktober 2023 uitgeroepen tot de ‘Maand van Ontruimen’. Dit initiatief biedt bedrijven en organisaties de kans om de veiligheid van hun medewerkers en bezoekers te vergroten en zich voor te bereiden op mogelijke noodsituaties.
