Als veiligheidsconsultant ziet Djulita Laros er bij bedrijven in de technische sector op toe dat veiligheid de plek krijgt die het verdient. Binnen haar vakgebied, de integrale veiligheidskunde, verschuift de focus daarbij steeds meer van het strikt navolgen van de regels naar meer pragmatische, werkbare oplossingen. “Binnen de wettelijke kaders is er vaak nog best wel wat speelruimte.”
Na de middelbare school wilde Djulita Laros éigenlijk naar de politieacademie; het politiewerk leek haar wel wat. Maar net op dat moment werden er – door de overgang van 26 politiekorpsen naar één nationaal politiekorps – tijdelijk geen nieuwe mensen meer aangenomen, blikt ze terug. “Toen ontdekte ik dat ik met een diploma Integrale Veiligheidskunde op zak later alsnog verkort de politieopleiding zou kunnen doen. Dat was aanvankelijk voor mij de voornaamste reden om voor deze opleiding te kiezen, bij Avans Hogeschool in Den Bosch. Maar al snel begon ik ook de paralellen te zien tussen het werk van de politie en integrale veiligheidskunde: het gaat erom dat je samen regels afspreekt, met als doel de wereld een stukje veiliger te maken. Zo verschoof de voorliefde voor de politie langzaam naar de achtergrond en begon ik steeds meer facetten rondom het thema veiligheid interessant te vinden. Vooral de technische sector, met zijn grote uitdagingen op het gebied van veiligheid, sprak me meer en meer aan.”
Draagvlak
Na haar afstuderen kwam Laros vier jaar geleden via een traineeship terecht bij Yellotec Safety Consult, dat zich specifiek richt op veiligheidsvraagstukken in de technische sector. Tijdens haar eerste opdracht, bij een groot zuivelconcern, zorgde Laros onder meer voor een update van het explosieveiligheidsdocument, inventariseerde ze de risico’s rondom intern transport, en stelde ze hiervoor een plan van aanpak op. Ook ontwikkelde ze een reddingsprocedure in geval van een val van hoogte in het geautomatiseerde magazijn. “Door dit soort opdrachten heb ik wel geleerd hoe belangrijk draagvlak is. Wat is werkbaar voor mensen op de werkvloer? Als mensen niet goed uit de voeten kunnen met veiligheidsmaatregelen, schieten die hun doel voorbij. Mijn werk bestaat niet voor niets voor een aanzienlijk deel uit praten met mensen: hoe kijken zij aan tegen veiligheid? Zelf heb ik geen technische achtergrond, maar juist daardoor deins ik er niet voor terug om soms hele basale vragen te stellen. Wat doe je nu precies? Welke risico’s komen daarbij kijken? En hoe zouden we die risico’s zoveel mogelijk kunnen verkleinen? Ik kwam er al snel achter dat ik vooral mijn kantoor uit moest en dat ik met mijn schoenen ‘in de modder’ moest gaan staan.”
Speelruimte
De technische sector is in dat opzicht wel een echte ‘mannenwereld’, benadrukt Laros. “In de techniek is er vaak sprake van serieuze risico’s; in die zin valt er behoorlijk veel winst te behalen. Tegelijkertijd heerst er toch vaak een sfeer van ‘gewoon doorgaan en niet zeuren’. Die dynamiek maakt het soms lastig om mensen mee te krijgen en ze daadwerkelijk te doordringen van het nut van bepaalde maatregelen. Van de andere kant is die down to earth-mentaliteit voor mij persoonlijk ook wel weer een uitdaging. Áls je mensen meekrijgt, kun je ook echt een verschil maken.” Een goede onderbouwing is daarbij het halve werk, heeft Laros gemerkt. “Mensen missen soms ook gewoon voldoende informatie of de bewustwording om zelf een goede inschatting te kunnen maken. ‘Ik doe het al dertig jaar op deze manier’, hoor je dan. Als je dan goed kunt uitleggen waarom iets tóch een goed idee is, is dat heel belangrijk. En als mensen mij goed onderbouwd duidelijk kunnen maken waarom iets juist géén goed idee is, dan sta ik daar uiteraard ook voor open. Meestal vinden we daar dan wel een tussenweg in. De kaders liggen vast in wet- en regelgeving, maar daarbinnen is vaak best nog wel wat speelruimte.”
Intrinsieke motivatie
Binnen de veiligheidswereld is de focus wat dat betreft meer en meer aan het verschuiven, constateert Laros. “De arbeidsinspectie was van oudsher vooral gericht op strikt volgen van de regels; de inspecteur kwam langs om een checklist af te vinken, en dat was het dan. Tegenwoordig is veiligheid veel meer situatiegericht; bedrijven hebben meer eigen verantwoordelijkheid en meer autonomie gekregen om veiligheid meer op de praktijk te enten. De nadruk is daardoor ook veel meer komen te liggen op de intrinsieke motivatie van bedrijven en organisaties: je moet niet investeren in veiligheid omdat de regels het voorschrijven, maar omdat je wil zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving voor je mensen.”
Juist in het grijze gebied tussen regels en praktijk kom je tot innovatieve oplossingen
Laros voelt zich wel thuis bij die meer pragmatische aanpak, vertelt ze. “Juist in het grijze gebied tussen regels en praktijk kom je tot innovatieve oplossingen, zeker als je mensen zoals gezegd laat meedenken over een oplossing die ook voor hén werkt. Een voorbeeld? Bij een opdrachtgever werd een tussenvloer gerealiseerd op een hoogte van 4 meter, waarbij vloerplaten gelegd werden op een vrijstaande staalconstructie. Om het risico van vallen van hoogte te minimaliseren dienen maatregelen genomen te worden. Het is zeker in een vluchtige projectomgeving door de tijdelijke en kortstondige werkzaamheden niet altijd mogelijk om alles perfect volgens de regels te doen, zo ook in dit project. We zijn toen met het projectteam om tafel gaan zitten: hoe kunnen we dit oplossen? Daar rolde uiteindelijk een creatieve oplossing uit, waarbij beschikbare materialen gebruikt werden om zo te komen tot een geschikte constructie welke ruimschoots de benodigde capaciteit overschreed en die in deze specifieke situatie zorgde voor het behalen van het ultieme doel: een veilige en effectieve werkwijze die daadwerkelijk toegepast wordt én zonder vertraging van het project. Zo zie ik het zelf het liefst: vanuit een helder doel en duidelijke kaders op zoek naar een gezamenlijke oplossing.”
Toegevoegde waarde
Op dit moment begeleidt Laros als veiligheids- en gezondheidscoördinator de bouw van het nieuwe distributiecentrum van web-apotheek Shop Apotheke Europe in het Limburgse Sevenum. Juist haar vakgebied, de integrale veiligheidskunde, kan bij dit soort omvangrijke projecten het verschil maken, denkt ze. “Onze toegevoegde waarde schuilt vooral in het feit dat we alle stakeholders bij elkaar brengen en dat we als kartrekker meer lijn brengen in het veiligheidsbeleid. Zeker binnen een grotere organisatie of project zijn er vaak enorm veel mensen en partijen die zich op de een of andere manier een te maken hebben met veiligheid en gezondheid; van het management en de OR tot de preventieadviseur en de bhv. Vanuit mijn rol breng ik mensen bij elkaar en probeer ik veiligheid op de agenda te houden.” Iedereen vindt veiligheid enorm belangrijk, merkt Laros. “Maar als je er niet voortdurend aandacht aan besteed en de juiste vragen stelt, dan ebt het urgentiebesef weer net zo snel weg. En dat is jammer, want met veiligheid ben je nooit klaar.” JP//
Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd in Veiligheid 81, derde kwartaal 2020
