Dat de toetsing van de risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E) beter kan, staat voor de Nederlandse Vereniging voor Veiligheidskunde (NVVK) als een paal boven water. In de uitvoering ervan gaat echter te veel mis, terwijl het er op papier best goed uit kan zien. Betere certificering is daarom noodzaak. Maar de persoonscertificering die nu is opgetuigd, levert veel weerstand op onder de arbokerndeskundigen. De veranderde eisen zijn er de oorzaak van dat veel veiligheidskundigen zich niet meer laten certificeren.
Het proces om een goede RI&E te maken, levert normaliter een degelijk document op. Vervolgens is het de verantwoording van de werkgever om hiermee de veiligheids- en gezondheidsrisico’s van zijn medewerkers te voorkomen of te beperken. In de praktijk laten veel bedrijven hun RI&E toetsen door veiligheidskundigen en daarna is het vaak ‘bedankt’ en verdwijnt deze in een la. Een goede begeleiding door een arbokerndeskundige – vaak een veiligheidskundige in de organisatie in het bedrijf – kan er echter voor zorgen dat er wel een goed vervolg aan de RI&E wordt gegeven.
Maar door een tekort aan kwalitatief goede veiligheidskundigen is de negatieve cirkel rond. Terwijl er juist in de uitvoering van de RI&E veel winst te behalen valt. We hebben ruwweg een arbeidsgerelateerde verzuimlast van 6 miljard euro per jaar. Een belangrijk deel daarvan wordt veroorzaakt door Psycho Sociale Arbeidsbelasting (PSA). Dat is niet direct een expertise van de veiligheidskundige, maar die kan daar wel een signalerende rol in spelen. Met een vermindering van 10 procent verzuimlast, leveren de ‘kosten’ van een goed opgeleide veiligheidskundige een behoorlijke opbrengst.
De NVVK investeerde de afgelopen jaren veel in de kwaliteitsbewaking van de opleidingen tot veiligheidskundigen. Maar het is nog teveel een ratjetoe. Er zijn verschillende niveaus van opleidingen tot Middelbare of Hogere Veiligheidskundige (MvK en HvK) en die leveren allemaal een diploma op. Het vorige bestuur heeft een aanzet gegeven om hiervoor een goedkeuringsregeling door een onafhankelijke organisatie in het leven te roepen. Deze staat inmiddels in de steigers, maar is nog niet helemaal klaar.
Dat geldt ook voor een register voor veiligheidskundigen dat nu aandacht krijgt. De manier waarop veiligheidskundigen zich kunnen registeren, moet verder gaan dan de eigen verantwoordelijkheid om hun expertise(s) te vermelden. Momenteel wordt gezocht naar een methode om de deskundigheid op juiste wijze in het register te borgen. Want als je in het register staat, ben je bekwaam. Althans, zo zou het idealiter moeten zijn. Maar dat is nu niet altijd zo. Sommigen zeggen bijvoorbeeld dat ze gespecialiseerd zijn in stofexplosies en zijn dat niet, of ze nemen PSA ‘erbij’ zonder kennis van zaken te hebben. Daarom gaan wij assessments houden en ook checken of specialisaties wel kloppen. Dat is ‘a hell of a job’.
Komend jaar staat voor de NVVK dan ook in het teken van een drieslag. Allereerst is er het project om samen met alle stakeholders, waaronder de werkgevers, de inhoud van het register voor veiligheidskundigen van toegevoegde waarde te voorzien. Verder willen we van onze leden horen waarom ze zich niet willen certificeren om de RI&E te kunnen toetsen. Ten slotte willen we de bouwstenen certificering, registratie en geaccrediteerde opleidingen wél met elkaar verbinden. Dat is onze missie in 2024.
Rob van Houten, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Veiligheidskunde (NVVK)
