Met de ingebruikname van een mobiele air safety training unit heeft Transavia het oefenen en trainen van zijn cabinepersoneel voor noodsituaties naar een hoger niveau getild. Van buiten lijkt het een ‘standaard’ vrachtwagentrailer, maar open de deur en je stapt een volledig natuurgetrouw ingerichte vliegtuigcabine binnen. “Precies de ervaring die we bij het cabinepersoneel willen oproepen, om de trainingsscenario’s zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid te brengen”, verklaart Maaike Smit, verantwoordelijk voor de safety trainingen voor cabinepersoneel bij de luchtvaartmaatschappij.
Voorheen waren de mogelijkheden voor cabinepersoneel om in een realistische omgeving veiligheidstrainingen te houden en te oefenen met incidentscenario’s uiterst beperkt. Oefenen voor brandbestrijding in een echt vliegtuig is lastig en ‘oefenvliegtuigen’ op (brandweer)trainingscentra zijn veelal niet meer dan roestige stalen ‘mock-ups’ zonder herkenbare inrichtingselementen. Dat wilde Transavia anders en bovendien wilde de luchtvaartmaatschappij de trainingen dichter bij de vliegoperaties organiseren. Dus vroeg de maatschappij bhv- en veiligheidstraingsspecialist Acaleph om samen met een ontwerper en een bouw/installatiebedrijf een realistische mobiele trainingsunit in Transavia huisstijl te ontwikkelen.
Forse trainingsopgave
“We hebben bij Transavia een forse trainingsopgave”, aldus Maaike Smit. “In 2023 hebben we 5.000 crewleden getraind om hun kennis en vaardigheden voor het handelen in noodsituaties aan boord up-to-date te houden. Een grote organisatorische en logistieke uitdaging voor onze organisatie. Want we waren tot voor kort afhankelijk van de trainingsvoorzieningen bij externe aanbieders, waardoor crewleden vanaf de verschillende luchthavens veel reistijd nodig hadden. Daarom hebben we een nieuwe visie op veiligheidstrainingen ontwikkeld, met als pijlers stabiliteit, flexibiliteit en innovatie.”
Realistische oefenvoorziening
Aan die randvoorwaarden wordt volgens Smit met de nieuwe mobiele trainingsunit ruimschoots voldaan. Want in plaats van een ploeg van 20 bemanningsleden met eigen vervoer naar een trainingscentrum op afstand te laten reizen, zorgt de aanbieder ervoor dat de tot vliegtuigcabine omgebouwde trailer op het juiste moment op elke gewenste luchthaven staat, afgestemd op het air safety trainingsschema voor cabinepersoneel. Dat scheelt veel reistijd en ook uitstoot als gevolg van de individuele reisbewegingen.
Smit: “Bovendien heeft het realiteitsgehalte van de trainingen een enorme boost gekregen, dankzij de inrichting waarin de crew zich helemaal vertrouwd en ‘thuis’ voelt. Met alle voorzieningen en functies op de plek waar ze in de echte vliegtuigen ook zitten, nagebouwd tot in detail en in de huisstijl van onze maatschappij. Ruimten als het toilet, cockpit en pantry met oven en rolkarren, maar ook de opstelling van stoelen, bagagevakken en plaatsing van brandblussers en andere veiligheidsmiddelen, alles is exact volgens de realiteit nagebootst. Zelfs de kenmerkende ‘vliegtuiggeluiden’, zoals de signalen voor de ‘seatbelts’ en het motorgeluid, zijn hoorbaar”
“Deze mobiele trainingsunit is uniek in zijn soort binnen Europa”, stelt een trotse Joey Nijsten, directeur van Acaleph Opleidingen, trainingen en voorzieningen. Transavia heeft met deze voorziening alles in eigen hand. De maatschappij heeft een goede eigen trainingsorganisatie, maar wilde meer flexibiliteit en een realistische oefenvoorziening op locatie. Door gespecialiseerde kennis voor ontwerp, bouw en inrichting bijeen te brengen, hebben we dit prachtige mobiele concept kunnen realiseren. Wij zorgen er met een chauffeur voor dat de trainingsunit tijdig beschikbaar is op elke luchthaven in Nederland waar Transavia zijn crewtrainingen wil organiseren.”
Alle denkbare scenario’s
Bij de presentatie van de trainingsunit op Eindhoven Airport worden alle details en snufjes gedemonstreerd en mag een eerste groep crewleden met instructeurs ‘boarden’ voor een safety training. Zij krijgen te maken met achtereenvolgens een brandhaard in een toilet, een bagagevak en in de oven in de pantry. Conform de procedure wordt de brand gemeld bij de leidinggevende purser, de brandblusser wordt gepakt en de brand wordt bestreden. Vervolgens wordt het resultaat van de actie gemeld bij de purser. “Bij een brand in een vliegtuig is snel handelen vereist. Het blussen van de brand heeft altijd de hoogste prioriteit, want een onbeheersbare brand in een toestel in volle vlucht op tien kilometer hoogte wil niemand.”
En brand in een vliegtuigcabine is bepaald geen vergezocht scenario. Want los van de vele techniek en elektrische systemen aan boord en verwarmingsapparatuur en een oventje in de pantry, nemen passagiers tijdens de vlucht steeds meer eigen elektronica mee aan boord. Zoals smartphones, tablets en laptops, voorzien van lithium-ion batterijen. Energiedragers, die bij beschadiging of ‘overladen’ soms de neiging hebben onstabiel te worden en tot zelfontbranding te komen. Een brand in een bagagelocker boven de stoelen of in de cabine zelf is daarom een reëel scenario. Tot de veiligheidsuitrusting in vliegtuigcabines behoren dan ook safety bags van robuust vuurbestendig materiaal, waarin een oververhit of al brandend apparaat kan worden opgeborgen, om de effecten van de brand te minimaliseren. Het oefenen met dergelijke voorzieningen hoort ook tot het trainingsprogramma van cabinepersoneel.
Als passagiers op de ‘oefenvlucht’ fungeren bij toerbeurt de crewleden die geen functie hebben bij de bestrijding van het incident. Brandbestrijding is overigens bepaald niet het enige scenario dat in de air safety training unit kan worden beoefend. Alle denkbare scenario’s aan boord komen aan bod: van het wegvallen van de druk in de cabine tot onwelwordingen en reanimaties en ook het handelen in geval van een agressieve passagier. Een scenario waarmee Transavia, net als andere luchtvaartmaatschappijen, helaas ook met enige regelmaat wordt geconfronteerd.
Behalve een passagierscabine met een aantal rijen stoelen in de reële afmetingen, beschikt de trainingsunit ook over een cockpit en een aparte ruimte aan de achterzijde, waar het veilig sluiten en vergrendelen van de cabinedeur en het ontgrendelen en openen van een nooddeur kunnen worden geoefend. In de cockpit kunnen noodscenario’s met het vliegend personeel worden gesimuleerd. Zoals het veilig uit de stoel halen van een piloot of copiloot die achter de stuurknuppel onwel is geworden. Een uitdaging, gelet op de beperkte ruimte en vitale apparatuur rond de piloot.
Alle trainingsscenario’s in de air safety training unit kunnen door de instructeur worden bestuurd met een afstandbediening, waarop zich ook een noodknopfunctie bevindt, waarmee het scenario direct kan worden stopgezet. De brandhaardjes aan boord zijn weliswaar beperkt, maar wel echt, met een gasgestookte installatie. Daarnaast kan bij de brandscenario’s oefenrook worden verspreid.
Wauw-effect
Safety instructeur Kelly Smolders en sales & service instructeur Michael Verhoeks zien na hun eerste kennismaking met de mobiele air safety training unit duidelijk de meerwaarde van deze unieke voorziening. “Voordat we crewleden zijn gaan trainen, hebben we eerst met alle instructeurs een programma gevolgd om vertrouwd te raken met de unit en al zijn functionaliteiten”, vertelt Smolders. “Het is geweldig hoeveel verschillende scenario’s we nu in een realistische werkomgeving kunnen nabootsen. Ook de eerste groepen cursisten die we hebben getraind, waren enorm enthousiast. Ik zag bij hen echt een ‘wauw-effect’. De nagebootste realiteit komt de kwaliteit van de safetytrainingen echt ten goede. En ook de veiligheid, want omdat we als instructeurs zelf de ‘vinger aan de knop’ hebben via een afstandbediening, kunnen we ook snel ingrijpen en bijsturen, in het belang van de veiligheid van de cursisten.”
Dat beaamt ook Verhoeks. “Het is veel gemakkelijker om je in te leven in een scenario, omdat de inrichting van de oefenunit zo dicht bij de echte werkomgeving ligt. Daarbij is een groot voordeel dat crewleden voor een training niet meer hoeven te reizen voor hun trainingen. Transavia opereert vanaf Amsterdam Schiphol, Rotterdam en Eindhoven en van al die locaties moesten crewleden naar een oefencentrum elders in het land. Dat zijn jaarlijks heel veel voertuigbewegingen en heel wat uren reistijd. De trailer staat standaard gestald op Schiphol, onze grootste locatie, maar op verzoek zorgt Acaleph ervoor dat de mobiele trainingsunit tijdig op een van de andere luchthavens is als daar air safety trainingen zijn gepland. De beschikbare trainingstijd wordt zodoende veel efficiënter besteed, waardoor het rendement van de trainingen wordt verhoogd.” RJ//
Foto’s: Transavia en Rob Jastrzebski
