Natuurlijk, jij weet dat bhv belangrijk is, maar vinden je collega’s dat ook? Of zien ze het toch meer als een wettelijk dingetje en zijn ze niet bereid om mee te werken met een ontruimingsoefening? Goed nieuws: het respect lijkt de afgelopen jaren te zijn toegenomen. En dat komt onder andere door de Dag van de BHV.
Kom je op 4 november werken op locatie? Wees dan niet verbaasd als er in de ontvangsthal iemand wordt gereanimeerd. Of als je in de kantine opeens kunt kiezen voor een broodje BHV. Het is allemaal onderdeel van de Dag van de BHV, een jaarlijks terugkerend evenement waarin de bhv’er in de schijnwerper wordt geplaatst. De traditie is inmiddels 13 jaar oud, dus we blikken terug met initiatiefnemer Sylvester Bennema.
Dag van de BHV. Het klinkt als zo’n symposium in een congreszaal, vooral bedoeld voor bhv’ers.
“Nee, dat is het juist niet. Deze dag richt zich met name op niet-bhv’ers. En hij wordt niet georganiseerd op een speciale locatie, maar in alle bedrijven in Nederland die zich hebben aangemeld. Die krijgen van ons een informatiepakket en een toolkit waarmee ze op 4 november op hun eigen locatie kunnen laten zien waarom bhv belangrijk is.”
Waarom hebben jullie voor deze opzet gekozen?
“Daarvoor moeten we terug naar 2010. In die tijd was het enthousiasme voor bhv niet overweldigend. Veel collega’s zagen het als een wettelijk dingetje, en soms werd er ook wat lacherig gedaan over de jongens en meisjes in die hesjes met die zware portofoons. Als er een ontruimingsoefening werd gehouden, wilden de collega’s niet altijd meewerken. En moesten bhv’ers op training? Dan klaagde de leidinggevende vaak dat de collega’s het werk moesten overnemen. Voor de bhv’ers zelf was dit natuurlijk niet motiverend.”
Wat hebben jullie toen gedaan?
“Dat afnemende enthousiasme zagen we ook tijdens onze trainingen. Daarom gaven we de deelnemers een take home message mee: ga jij nu binnen je bedrijf eens kijken hoe zaken georganiseerd zijn. Je moet weten: heel vaak worden bhv’ers opgeleid op oefencentra omdat je daar zeer realistisch kunt trainen. Maar zo’n oefencentrum is natuurlijk geen bedrijf. Bij jou hangen de brandblussers juist weer op een andere plaats, en zijn meer of juist minder nooduitgangen. Kortom: we zijn begonnen om een brug te slaan tussen de theorie van de training en de praktijk van het bedrijf.”
En hoe leidde dat tot een Dag voor de BHV?
“Het jaar daarop, in 2011, hebben we het groter aangepakt. We kozen ervoor een speciale dag te organiseren, voor al onze klanten. Toen hebben we een flyer laten drukken met de tekst: ‘Ik doe dit ook voor jou’, juist om de niet-bhv’ers erbij te betrekken. Mede daardoor werd die eerste Dag van de BHV een groot succes. Vervolgens hebben we tegen elkaar gezegd: dit moeten we niet alleen doen voor onze klanten, dit moeten we landelijk uitrollen. Dus vanaf dat moment was het een dag voor alle Nederlandse werknemers, of je nu directeur bent of achter de kassa zit.”
‘Ik doe dit ook voor jou’, dat klinkt natuurlijk goed. Maar is dat genoeg om mensen enthousiast te maken voor bhv?
“Achter die tekst zit natuurlijk een heel verhaal. Stel dat jou tijdens het werk wat overkomt: je krijgt bijvoorbeeld een hartaanval. Dan bellen je collega’s de ambulance, maar daar moet jij dan waarschijnlijk zo’n 10 minuten op wachten. Hoogstwaarschijnlijk ben je dan dood, en als je geluk hebt, blijf je leven, maar wel met flink wat restschade. Juist in die eerste 2 tot 4 minuten zijn bedrijfshulpverleners van cruciaal belang. Zij zorgen er niet alleen voor dat je kunt overleven, maar ook dat je overleeft zonder schade.”
Een belangrijke dag dus. Hoeveel bedrijven doen ongeveer mee?
“Voor zover we nu weten, gaat het er om ongeveer 1000. Maar dan praat je wel over de grotere ondernemingen met een flink aantal medewerkers. De politie bijvoorbeeld en de Belastingdienst. Alles bij elkaar schatten we dat we de afgelopen jaren tussen de 800.000 en 1 miljoen werknemers hebben bereikt. En we zien ook dat dat aantal nog steeds groeit.”
Veel bedrijven dus. En organiseren die ook precies dezelfde activiteiten?
“Nee, dat verschilt. Zoals gezegd krijgen ze van ons een informatiepakket en een toolkit. Daar zit bijvoorbeeld een opzet in voor een brief die de directie kan versturen naar het personeel. Erg belangrijk natuurlijk, want je krijgt alleen steun voor de bhv als er steun is van het management. En dus is het essentieel als die managers laten merken dat ze er waarde aan hechten. Daarnaast hebben we geput uit de ideeën van deelnemers in de afgelopen jaren. Sommige bedrijven hebben bijvoorbeeld de posters opgehangen die wij hebben geleverd. Andere kiezen voor een informatiestand en weer andere huren een acteur in die speelt dat hij bijvoorbeeld ernstig letsel heeft, een zogenoemd lotusslachtoffer.”
En jullie organiseren ook een wedstrijd, de bhv’er van het jaar.
“Nou ja, een wedstrijd… In principe vinden we iedere bhv’er net zo belangrijk, dus we willen niet suggereren dat de nummer één het beter heeft gedaan dan de nummers twee, drie of vier. Het is voor ons vooral een middel om te laten zien hoe belangrijk die bedrijfshulpverlening is.”
Geen wedstrijd dus, maar wat moet je doen om bhv’er van het jaar te worden?
“Het mooie is: veel van die mensen hebben iets bijzonders gepresteerd in het publieke domein. Buiten het eigen bedrijf dus. De allereerste bhv’er van het jaar heeft bijvoorbeeld zijn buurman gereanimeerd. En een ander redde een vrouw die een beroerte had gehad in haar auto. Zij was het kanaal ingereden en veel mensen stonden ernaar te kijken. Maar die jongen trok zijn schoenen uit en dook het water in. Bedenk wel: het redden van iemand uit een auto onder water, dat maakt geen onderdeel uit van de bhv-opleiding. Maar ik denk dat bedrijfshulpverleners wel die eigenschap hebben om onmiddellijk handelend op te treden op het moment dat ze zien dat iemand in nood is. Ja, haha, als bedrijfshulpverlener ben je dus nooit uitgewerkt. Je staat altijd stand-by, 24 uur per dag, 7 dagen in de week.”
Tot slot wil ik nog even terug naar die cultuuromslag. Wordt bhv nu serieuzer genomen dan 10 tot 15 jaar geleden?
“Dat zijn wel de signalen die wij krijgen. Want mensen zijn zich meer gaan realiseren dat zij ook risico’s lopen. Natuurlijk, de regels voor de brandveiligheid zijn de afgelopen jaren aangescherpt, dus het risico op brand en de verspreiding daarvan is nu waarschijnlijk kleiner. Maar of wij al dan niet een hartaanval of een beroerte krijgen, daar heeft de wetgever natuurlijk minder invloed op, want dat ligt grotendeels in de privésfeer. En door alle bezuinigingen zijn de aanrijtijden van ambulances zeker niet korter geworden. Bedrijven zijn zich gaan realiseren dat het veel goedkoper is om bhv’ers goed op te leiden, dan om een medewerker te re-integreren die na een hartaanval kampt met restschade. Uiteindelijk blijft onze boodschap al meer dan 10 jaar hetzelfde: ‘Bhv, we doen het ook voor jou’.’
