Voor een veilige, gezonde en fijne werkomgeving zijn kennisuitwisseling en samenwerking tussen bhv en andere disciplines essentieel. Huub Pennock, trainer en adviseur bij Ergo-balans en dagvoorzitter van het Nationaal Arbo Congres 2024, vertelt wat bhv-organisaties kunnen leren van andere vakgebieden.
“Er is veel samenhang tussen veiligheid, gezondheid en psychosociale arbeidsbelasting. Het zijn onderwerpen die samen het brede werkterrein van arbeidsomstandigheden omvatten. Voor bhv-organisaties is het belangrijk om op de hoogte te zijn van deze verschillende aspecten. Je zorgt immers samen met collega’s voor een veilige, gezonde en fijne werkplek, en je kunt elkaar daarbij echt versterken”, zegt Huub Pennock, trainer en adviseur bij Ergo-balans en dagvoorzitter van het Nationaal Arbo Congres 2024 op 5 november 2024.
Het Nationaal Arbo Congres stimuleert de kennisuitwisseling en de samenwerking tussen professionals die zich bezighouden met issues als veiligheid op de werkvloer. “Het congres zet actuele onderwerpen in de schijnwerpers, en geeft de aanwezigen nieuwe inzichten over alle thema’s van de Arbowetgeving. De verschillende sprekers delen verdiepende informatie en besteden aandacht aan nieuwe ontwikkelingen. Daarbij wordt steeds de vertaalslag gemaakt naar de dagelijkse werkpraktijk.”
Veiligheid vanuit verschillende perspectieven
NIBHV is tijdens het Nationaal Arbo Congres 2024 aanwezig met informatie over onder andere de e-learning Iedereen ontruimer. In diverse presentaties tijdens het congres komen onderwerpen aan bod die zeer relevant en actueel zijn voor bhv-organisaties. Pennock geeft enkele voorbeelden. “Werkgevers zijn sinds kort soms verplicht om bij een bedrijfsongeval zelf onderzoek te doen naar de oorzaak. Advocaat Alexander Jansen vertelt wat zo’n onderzoek inhoudt en waar je dan op moet letten. De kans is groot dat bhv’ers worden betrokken bij het onderzoek, dus het is essentieel om daarop voorbereid te zijn. Organisatie-antropoloogMare van Gorp geeft inspiratie en handvatten om met een andere blik te kijken naar je eigen organisatie, en vervolgens veranderingen in gang te zetten. Zo leer je om thema’s als veiligheid vanuit verschillende perspectieven te benaderen, van HR tot bhv.”
Pennock is zelf een professional die met een veelzijdige blik kijkt naar veiligheid op de werkvloer. Hij is oprichter en eigenaar van Ergo-balans, dat organisaties traint, coacht en adviseert op het gebied van gezond, veilig en plezierig werken. Daarnaast ondersteunt Ergo-balans diverse sectoren bij de ontwikkeling van arbocatalogi. Pennock schreef in 2023 het boek De nieuwe vertrouwenspersoon. Van ongewenst gedrag naar sociale veiligheid en in 2024 Stop pesten op het werk . Hij was eerder onder meer ergonoom bij ING, adviseur bij Berenschot en FNV Bondgenoten, en oprichter van adviesbureau De Goede Praktijk. In 2021 werkte hij mee aan de NIBHV-uitgave Leerstof preventiemedewerker.
De harde en zachte kanten van veiligheid
Pennock verzorgt tijdens het Nationaal Arbo Congres naast het dagvoorzitterschap ook een sessie over sociale veiligheid. Hij ziet daarbij een sterke link met de veiligheid die centraal staat in de bedrijfshulpverlening.
“Als bhv’er ben je continu risico’s aan het signaleren. Staat er een kast voor een nooddeur, zijn medewerkers met risicovolle handelingen bezig, of zijn er andere situaties waarop we actie moeten ondernemen? Ook sociale veiligheid begint met de herkenning van een onveilige werkomgeving. Hoe gaan we met elkaar om? Vaak ligt er aan risicovol gedrag een ongezonde organisatiecultuur ten grondslag. Dat roept de vraag op: hoe zorg je dat veiligheid op de agenda staat, en hoe stimuleer je de directie en ondernemingsraad om er serieus werk van te maken? Dat is een urgent vraagstuk voor psychosociale veiligheid én voor andere aspecten van de Arbowetgeving, zoals verzuim, re-integratie en bhv.”
Breng als bhv-organisatie actief je visie naar voren en betrek daarbij de directie, adviseert Pennock. “Bhv is doorgaans een vast onderdeel van het Arbobeleid van een organisatie, en staat op papier in de RI&E. De uitdaging is om de thematiek levend te maken en te houden. Je boodschap over een veilige werkomgeving wordt extra sterk als een directie zich daarover persoonlijk uitspreekt. Bijvoorbeeld door het belang van bhv te benoemen, zichtbaar mee te doen aan een ontruimingsoefening, en de bhv’ers na afloop een compliment te geven voor de inzet. Voorbeeldgedrag en een expliciet commitment van het management zijn doorslaggevend voor een veilige, gezonde en plezierige werkplek.”
Samen staan we sterker
Het Nationaal Arbo Congres is gericht op arboprofessionals en arbocoördinatoren, preventiemedewerkers, vertrouwenspersonen, OR- en VGWM-leden en HR- en bhv-professionals. Pennock ziet de onderlinge samenwerking tussen deze functies als een van de speerpunten voor de nabije toekomst.
“Voor een succesvolle aanpak van onveilige werkomstandigheden is een bewustzijn nodig van het brede werkveld, waarvan bhv een onderdeel is. Je bent vaak gefocust op je eigen specifieke taken. De kunst is om je aanpak te verrijken met de inzichten en werkwijzen van collega’s die actief zijn op andere terreinen; van psychosociale belasting tot re-integratie. Waar lopen zij tegenaan? Waar liggen de mogelijkheden om elkaar aan te vullen? Samen sta je sterker.”
Reactie en preventie
Pennock vraagt tijdens het Nationaal Arbo Congres 2024 ook aandacht voor de afstemming tussen een reactieve en een preventieve aanpak. “Idealiter is er geen bhv nodig, omdat alles op de werkvloer veilig verloopt. De Arbowetgeving vraagt niet voor niets om preventieve maatregelen. Veel organisaties opereren nogal reactief. Ontruiming na een incident, re-integratie na verzuim, een vertrouwenspersoon na ongewenst gedrag… We weten natuurlijk dat je risico’s nooit volledig kunt uitbannen. Je werkt nu eenmaal met mensen en machines, en er kan altijd iets misgaan. De kunst is om de opvolging van een incident goed te regelen en tegelijkertijd de risico’s te verminderen. Over die balans is vanuit verschillende invalshoeken veel te leren. Tijdens het Nationaal Arbo Congres én daarna.”
